Hoe wil minister Lydia Peeters het beroep weer aantrekkelijk maken? En wat zijn haar plannen voor de komende legislatuur?

Interview met Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters

Mevrouw de minister, het vak van chauffeur kampt met een imagoprobleem. Er is het clichébeeld van onregelmatig zwaar werk, een ongezonde levensstijl en erg lange werkdagen. Hoe kunnen we het vak van vrachtwagenchauffeur opnieuw aantrekkelijker maken?

Minister Lydia Peeters: “De logistieke sector is zeker geen 9-5 job. Ze staan continu in voor levering en bevoorrading van tal van economische sectoren en dit in een landschap van alsmaar toenemende congestie op onze wegen. Dit om maar te zeggen dat er niet meteen een kant-en-klare oplossing kan worden aangereikt voor deze problematiek. Er wordt van de chauffeurs ook veel meer verwacht dan vroeger het geval was. Als ambassadeur van hun transportbedrijf moeten ze klantvriendelijk zijn, de technologie is in positieve zin geëvolueerd waardoor een cabine er niet meer hetzelfde uitziet als jaren geleden en bovendien wordt van professionele chauffeurs verwacht dat ze zich regelmatig bijscholen. Anderzijds zie ik hier ook wel opportuniteiten in om het beroep aantrekkelijker te maken, door dit specifieke opleidingsaanbod creatiever in te vullen en eigentijds te maken. Tijdens de coronacrisis was iedereen overtuigd van de zeer essentiële rol van de helden op de weg. Het lijkt me dan ook de ideale periode om op een positieve manier het beroep in de kijker te zetten. We mogen met andere woorden niet snel vergeten dat vrachtwagenchauffeurs de helden waren die ervoor zorgden dat we steeds zijn kunnen blijven winkelen en de zorgsector bleef bevoorraad.”

De transportsector geeft aan dat er een tekort bestaat aan rustplaatsen met kwalitatieve en veilige slaapfaciliteiten en sanitaire installaties op de Belgische snelwegparkings. Wat zijn de plannen van de Vlaamse overheid voor deze legislatuur?

Peeters: “Het tekort aan parkeerplaatsen is gekend en een uitbreiding van de totale parkeercapaciteit is nodig. Er zullen nog enkele nieuwe dienstenzones langs onze autosnelwegen gerealiseerd worden. Deze legislatuur voorzien we 2 nieuwe dienstenzones in Stekene met ongeveer 40 parkeerplaatsen voor vrachtwagens. Daarnaast trek ik tijdens deze legislatuur 10.700.000 euro uit voor de herinrichting van parkings. Bij herinrichting van dienstenzones of parkings wordt ingezet op de optimalisatie van het aantal parkeerplaatsen, zowel voor parkings in eigen beheer als bij concessievernieuwingen. Verder is het opzet om bij een herinrichting te zorgen voor een algemene basisveiligheid met faciliteiten zoals sanitair en veiligheidsmaatregelen zoals camera’s en stevig hekwerk.”

“Het is echter niet mogelijk en wenselijk dat al het vrachtwagenparkeren op de dienstenzones langs de snelweg wordt opgevangen. Ik kijk hiervoor dan ook naar bijkomende initiatieven van andere actoren. Zo kunnen private (bewaakte) truckparkings, extra parkeervoorzieningen in havens, verplichtingen tot voorzien van zones voor truckparkings bij grote logistieke ontwikkeling, beter handhaving op misbruiken, etc. ook een deel  van de oplossing zijn.”

“Op de dienstenzones die gevoeliger zijn voor de transmigratieproblematiek en waar er een grotere focus is op het vrachtvervoer zal er extra aandacht geschonken worden aan eventuele bijkomende infrastructurele veiligheidsmaatregelen. Bovendien werd er de voorbije jaren al veel ingezet op het inschakelen van bewakingsteams op de snelwegparkings.”

“De transmigratieproblematiek kan echter niet opgelost worden door infrastructurele maatregelen alleen. Het is immers van belang dat alle schakels in de ketting van maatregelen gericht blijven druk zetten om de transmigratieproblematiek te kunnen mitigeren. Op mijn initiatief zullen we met de verschillende betrokken partijen een gezamenlijke en gecoördineerde lange termijnaanpak uitwerken. Het voorziene overleg met binnenlandse zaken, de gouverneurs, de politie en de betrokken lokale besturen werd uitgesteld door corona maar ik hoop dit in september te kunnen opzetten.”

Transportbedrijven die hun nieuwe vrachtwagens veiliger en ecologischer willen maken, kunnen sinds enkele jaren een beroep doen op subsidies van de Vlaamse overheid. Systemen voor airconditioning komen daarvoor in aanmerking. Airco is een van de technologieën die de veiligheid ten goede komt voor chauffeurs die in hun vrachtwagen slapen. Airconditioning verbetert de kwaliteit van de nachtrust, en zo de gezondheid en alertheid van chauffeurs: twee erg belangrijke factoren voor veilig rijgedrag. Wordt deze subsidie vaak aangevraagd?  Komen ook kleine transportbedrijven er voor in aanmerking? En hoe gaat dit in zijn werk?

Peeters: “Het Vlaams agentschap innoveren en ondernemen (Vlaio) zorgt er inderdaad voor dat ondernemingen met een exploitatievestiging in het Vlaamse Gewest en met minstens één vrachtwagen of samenstel voor het vervoer van goederen over de weg waarvan het maximaal toegestaan totaal gewicht meer dan 3,5 ton bedraagt, steun kunnen krijgen van de Vlaamse overheid voor bepaalde maatregelen die de omschakeling naar een meer ecologisch en veilig transport ondersteunen. Het gaat hier inderdaad om airco, maar ook over rijassistentiesystemen, diefstalpreventie, ergonomie, enz.”

“Er kan één keer per jaar een steunaanvraag worden ingediend via het Vlaams ondernemersloket. De maximum subsidie per motorvoertuig bedraagt € 5.000 met een maximum van € 100.000 voor de steunaanvragen van 2018, 2019 en 2020 samen. Alle voorwaarden zijn consulteerbaar op de website van Vlaio (www.vlaio.be).”

Ondanks de wetgeving op rij- en rusttijden blijft slaperigheid ook bij professionele bestuurders een belangrijk risico. Ziet u bijkomende maatregelen die dit risico volgens u nog kunnen beperken? (NB de herziening van de Europese regels inzake veiligheidsvereisten voor motorvoertuigen inclusief vrachtwagens – “General Safety Regulation” – die in 2019 werd goedgekeurd, bepaalt dat nieuwe voertuigen vanaf 2022 verplicht dienen uitgerust te zijn met systemen die bestuurders waarschuwen voor slaperigheid en afleiding.)

Peeters: “We moeten toejuichen dat Europa in haar General Safety Regulation die vorig jaar werd gepubliceerd, bepaalt dat nieuwe voertuigen verplicht moeten uitgerust worden met systemen die bestuurders waarschuwen voor slaperigheid en afleiding. Daarnaast blijft het belangrijk om zowel in educatie als in sensibilisering de gevaren hiervan te herhalen. Ik heb tijdens een demonstratie zelf al mogen ervaren hoe verbazend lang de stopafstand is wanneer je een noodstop moet maken. We hebben helaas recent op de E17 nog moeten vaststellen hoe dramatisch de gevolgen kunnen zijn van één seconde onoplettendheid. De technologie zal ons hierbij zeker kunnen helpen, maar tot nader order blijft de bestuurder verantwoordelijk. Voertuigen veroorzaken geen ongevallen, mensen wel.”